Sigorta başlangıç yılına bağlı olarak değişen emeklilik sistemi, 1994, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için alternatif erken emeklilik fırsatları oluşturuyor. 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim baz alınarak oluşturulan sistemlerle, belirli koşulları yerine getiren vatandaşlar daha erken emeklilik hakkı kazanabilecek. Yaş, gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi unsurlar dikkate alınarak belirlenen bu yeni sistem, milyonlarca sigortalı için çeşitli emeklilik seçeneklerini gündeme getiriyor.
Sigorta yılına göre emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak şartları yeniden düzenleniyor. 94, 08 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü üzerinden kısmi emeklilik imkânı sunuluyor. Emeklilik yaşı ve sigortalılık süresi dikkate alınarak oluşturulan bu modeller, erken yaşta emeklilik planı yapan vatandaşlara alternatif çözümler getiriyor.
3600, 4500 ve 5400 günle emeklilik hesabı
Türkiye’de SGK sistemi, ilk işe başlama yılına bağlı olarak değişiyor. 94, 08 ve 18 gibi önemli tarihlerde sigortalı olanlar için çeşitli gün sayısıyla erken emeklilik yolları oluşturuluyor. SGK sisteminde yer alan bu alternatif hesaplamalar, primi eksik olan ya da hizmet yılı az olan sigortalılara yeni fırsatlar tanıyor.
94 yılı öncesinde 3600 gün formülü
9 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan vatandaşlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 gün prim koşullarını yerine getirdiğinde kısmi emeklilik imkânı kazanabiliyor. Bayanlarda yaş sınırı 50, erkeklerde ise 55 olarak uygulanıyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu model avantajlı bir çözüm sunuyor.
2008 girişlilere 4500 prim günü modeli
2000 ve sonrası sigorta girişi yapılan çalışanlar için erken emeklilik şartları biraz daha zor. Bu grup, 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta güçlük yaşayan vatandaşlara önemli bir avantaj tanıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 gün şartı
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en ağır erken emeklilik koşulları geçerli. Bu çalışan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl çalışma süresi aranıyor. Kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az %40 sağlık raporu sahip olan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, rapor yüzdesine göre değişiyor:
– %40–49 arası için 18 yıl ve 4100 gün,
– %50 ila %59 arası için 16 yıl ve 3.700 gün,
– %60 ve üzeri için on beş yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden çalışanlar, resmî rapor ile 1800 prim günü üzerinden malulen emekli olabiliyor. Bu uygulama, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra çalışma durumunda maaş iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar için özel bir avantajlı sistem devrede. Bu annelerin prim günlerine her yıl için %25 artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaşından eksiliyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emekli olma hakkı elde ediyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre belirleyin.
-
Eksik günlerinizi, borçlanma seçenekleriyle doldurun.
-
Engelliyseniz, vergi indirimi gibi özel hakları değerlendirin.
-
Çocuğunuz engelliyse, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik yaşınızı öne çekebilirsiniz.